Painting by Osamu Obi
Η κατάθλιψη διαβρώνει τις σχέσεις. Ένα άτομο με κατάθλιψη μπορεί να γίνει εσωστρεφές, αδρανές ή εχθρικό – και κατά κάποιον τρόπο να «οπισθοχωρήσει» σε ότι αφορά τη ζωή του, αλλά υπάρχει και ο κίνδυνος η κατάθλιψη να απομονώνει τον ένα σύντροφο από τον άλλο, αφού, μεταξύ άλλων, απωθεί την ικανότητα της αντίληψης, της σκέψης και των συναισθημάτων των άλλων.
Επίσης παρεμποδίζει αυτό που οι ειδικοί ψυχικής υγείας αποκαλούν «ενσυναισθητική ακρίβεια», δηλαδή την κατανόηση των σκέψεων, των συναισθημάτων και των προθέσεων του άλλου-κάτι που μπορεί με τη σειρά του να εντείνει την αποξένωση, την κατάθλιψη, και τον φαύλο κύκλο μέσα στον οποίο αλληλοτροφοδοτούνται.
Τρεις Ισραηλινοί ερευνητές, οι Reuma Gadassi, Nilly Mor από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και ο Eshkor Rafaeli από το Πανεπιστήμιο Bar-Ilan, επιδίωξαν να κατανοήσουν καλύτερα αυτές τις δυναμικές στις σχέσεις, ιδιαίτερα τον ρόλο των δύο φύλων.
Η σχετική μελέτη που θα δημοσιευθεί στο επόμενο τεύχος του περιοδικού της Ένωσης Ψυχολογικής Επιστήμης «Psychological Science», αποκάλυψε μία αναπάντεχη δυναμική που οι ερευνητές αποκάλεσαν «αποτέλεσμα της συμβίωσης των συντρόφων».
Η κατάθλιψη λοιπόν στις γυναίκες επηρεάζει σημαντικά ποιοτικά χαρακτηριστικά τους, αντίστοιχα όμως επηρεάζει και ποιοτικά χαρακτηριστικά των συντρόφων τους… και στις δύο περιπτώσεις, αρνητικά. Ας δούμε όμως πως οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα.
Στη μελέτη συμμετείχαν πενήντα ετερόφυλα ζευγάρια, κάποια παντρεμένα και κάποια που συμβίωναν, κατά μέσο όρο περίπου επί πέντε χρόνια. Αρχικά μέσω ενός ερωτηματολογίου έγινε αξιολόγηση των επιπέδων της κατάθλιψης τους και στη συνέχεια οι διαπροσωπικές αντιλήψεις τους εξετάστηκαν τόσο στο εργαστήριο όσο και στην καθημερινή ζωή. Στο εργαστήριο τα ζευγάρια βιντεοσκοπήθηκαν κατά τη διάρκεια 12λεπτης συνομιλίας, στην οποία ο ένας ζητούσε τη βοήθεια του άλλου. Στη μέση της συνομιλίας οι ρόλοι τους αντιστράφηκαν, αυτός που ζητούσε τη βοήθεια έγινε αυτός που την παρείχε.
Στη συνέχεια τα άτομα αυτά παρακολούθησαν τις ταινίες και έγραψαν για τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, όπως και για τους συντρόφους τους. Οι εκθέσεις αυτές αξιολογήθηκαν για τις ομοιότητες και τις διαφορές των αντιλήψεων του κάθε ατόμου, όπως και για την αυτοπεριγραφή του άλλου.
Στο δεύτερο μέρος της μελέτης, οι συμμετέχοντες κρατούσαν καθημερινά ημερολόγιο επί 21 ημέρες, βαθμολογώντας τις αρνητικές και θετικές διαθέσεις και τα συναισθήματα σε ότι αφορά τη σχέση, τόσο τη δική τους όσο και του εταίρου τους, σε μια πενταβάθμια κλίμακα. Εν συνεχεία οι καταχωρήσεις αυτές αξιολογήθηκαν επίσης για την «ενσυναισθητική ακρίβεια».
Από τα δύο τεστ, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο μεγαλύτερη κατάθλιψη είχε η γυναίκα, τόσο μικρότερη ήταν η ορθότητα με την οποία αντιλαμβάνονταν τα αισθήματα του συντρόφου της. Στο κομμάτι της καθημερινής ζωής αποκαλύφθηκε η ιδιαιτερότητα της επίδρασης της κατάθλιψης στα αρνητικά σε σχέση με τα αντίστοιχα θετικά συναισθήματα. Η κατάθλιψη των ανδρών δεν επηρέασε την «ενσυναισθητική ακρίβειά» τους, αν και αυτό δεν σημαίνει ότι κακή τους διάθεση, δεν θα έχει αντίκτυπο στη σχέση τους, απλώς όπως αναφέρουν οι ερευνητές, θα έχει ένα «διαφορετικό αντίκτυπο». Πάντως το πιο αναπάντεχο εύρημα προέκυψε από τα ημερήσια ημερολόγια, όταν οι γυναίκες βρίσκονταν σε κατάσταση κατάθλιψης και οι ευαισθησίες αμβλύνονταν, η ικανότητα ενσυναίσθησης των συντρόφων τους μειωνόταν.
Όταν οι γυναίκες έχουν κατάθλιψη, η σχέση υποφέρει περισσότερο και σε τελική ανάλυση η αμοιβαία κατανόηση είναι το θεμέλιο της οικειότητας. Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι η μελέτη οδηγεί σε σημαντικά συμπεράσματα και μας διδάσκει ότι δεν είναι δυνατόν να κατανοηθεί η κατάθλιψη αν δεν ληφθεί υπόψη το φύλο. Τα ευρήματα της έρευνας θα πρέπει να τροφοδοτήσουν με πληροφορίες τη θεραπεία για τη κατάθλιψη αφού επισημαίνουν πως δεν αρκεί μόνο η θεραπεία της γυναίκας που βρίσκεται σε κατάθλιψη και ότι η συμμετοχή του συντρόφου στη θεραπεία είναι εξαιρετικά σημαντική.
Από την πηγή: Tiffany Harrington/ Association for Psychological Science